De theorie en toelichting
Het vissen met jerkbaits lijkt eenvoudig, maar de realiteit is anders. Het uitgebreide assortiment, de benodigde techniek en de diversiteit van wateren en seizoenen in Nederland maken dat de keuze voor het juiste type jerkbait cruciaal is voor het succes dat je behaalt. Ook mijn eigen ervaring onderstreept dit. Waar ik eerder een jerkbait met een grote plons in het water liet vallen en terughaalde, heb ik pas de laatste jaren echt begrepen hoe ze effectief in te zetten zijn. De apparatuur van Raymarine aan boord speelt hierin een grote rol. Mijn gesprekken met Leon Prins, een maker van handgemaakte jerkbaits, hebben mijn kennis en vaardigheden aanzienlijk verrijkt.
Ik wil deze ervaringen graag met jullie delen. Dit artikel is het eerste deel van een serie van drie. In dit deel behandelen we de basiskennis van jerkbaits. De volgende delen gaan over het vissen met jerkbaits in polders en kanalen, en vervolgens op rivieren en groot water. Ik zal het vissen bespreken, terwijl Leon meer zal vertellen over het bouwen en de kenmerken van jerkbaits. Zo kunnen we uiteindelijk allemaal meer roofvis vangen met jerkbaits!
Typen en kenmerken van jerkbaits
Welke typen jerkbaits zijn er? In tegenstelling tot pluggen, spinnerbaits of crankbaits, die je uitwerpt en lineair binnenhaalt of trolt, moet je een jerkbait zelf activeren. Elk type heeft zijn eigen kenmerken. Grofweg kun je drie typen jerkbaits onderscheiden: hybrides, gliders en pullbaits. Hybrides kunnen zeer onvoorspelbaar bewegen—links en rechts, met een korte of lange uitslag, en soms met een waggel tijdens het zinken. Gliders maken een zigzagbeweging, vergelijkbaar met het nummer “links-rechts” van Snollebollekes 😊. Pullbaits trek je naar je toe waardoor ze duiken en daarna waggelend opstijgen, vaak een succesvolle techniek boven plantenbedden.
Daarnaast kunnen jerkbaits specifiek worden uitgelood. Als ze geleverd worden, kunnen ze drijvend, zinkend of neutraal drijvend (suspending) zijn. Je kunt dit zelf aanpassen met zwaardere haken, wartels, splitringen en loodjes of loodstickers.
Als je daar formaat, dikte, kleur en eventuele extra’s zoals een rateltje, twistertail of verenpakket bij optelt, zijn de keuzecriteria dus:
- Actie
- Drijfvermogen
- Formaat/gewicht
- Dikte (waterverplaatsing)
- Kleurstelling
- Extra aankleding
En dat allemaal toepassen in verschillende omstandigheden met de juiste techniek maakt duidelijk dat een juiste keuze cruciaal is. Deze complexiteit zal ik in dit en de komende artikelen proberen te ontrafelen.
Uitrusting en technieken voor het vissen met jerkbaits
Materiaal
Een stevige werpreel, een robuuste jerkbaithengel, gevlochten lijn, een onderlijn en een stevige wartel, eventueel met een splitring, vormen de basisuitrusting. De keuze voor een werpreel is persoonlijk. Ik vis graag met een zware reel met een langzame inhaalsnelheid voor jerkbaits, ongeveer 5,3:1, zoals een Shimano Tranx. De snelheid van een reel is vaak te hoog, wat soms net niet de juiste actie uit de jerkbait haalt, vooral bij hybrides. De hengel is voor medium jerkbaits van 50-80 gram en voor grote jerkbaits vaak 80-150 gram of meer. De lengtes die ik gebruik zijn 210cm-150gr voor het echt zware werk, 230cm 110gr voor zwaar werk en 240cm 130gr voor medium-zwaar werk op afstand. De meesten starten met een hengel van ongeveer 2,0 meter in de categorie H (heavy). Er komt veel kracht op te staan en je wilt ook de vis goed kunnen haken bij een aanbeet; dit maakt de keuze van de juiste hengel bij jouw visserij dus erg belangrijk. Ook de gevlochten (altijd!) hoofdlijn moet hiermee flink oversized zijn. Dit verkleint niet alleen het risico op lijnbreuk, ook hiermee kun je krachtig aanslaan bij een aanbeet! Denk aan lijnen van 60-80lbs, zelf vis ik altijd met Powerpro.
Montage
Het grootste verschil wordt echter gemaakt door de laatste 60-80 centimeter: de onderlijn of spinstang. Zelf gebruik ik nooit een stalen spinstang maar ik ken anderen die erbij zweren. Ik gebruik het liefst 80lbs fluorocarbon /0.9mm, welke ik via een zware tonwartel met de hoofdlijn verbind; dit maakt het laatste stuk onzichtbaar en eigenlijk heb ik nooit lijnbreuk hiermee, in ieder geval niet meer dan met staal. Let er dan wel op dat fluorocarbon gevoelig kan zijn voor beschadigingen. Staal kan dus ook en wordt ook veel gebruikt; kies dan wel voor een kwalitatieve stalen onderlijn, bijvoorbeeld Flexonit, en sterker qua trekkracht dan je hoofdlijn; staal kan uiteindelijk wel gaan breken na te veel impact en actie! Leon zweert weer bij titanium, dat minder last heeft van kinken en ook sterk is, maar singlestrand kan dan ook breken door metaalmoeheid. De verbinding met de jerkbait maak je met een goedsluitende stevige wartel, liefst crosslock, al dan niet met een extra splitring om de jerkbait nog vrijer te laten bewegen afhankelijk van waar je jerkbait het best op reageert. En check alles regelmatig. De krachten die erop komen te staan zijn groot en zeker na een aanbeet kan de kleinste beschadiging al snel leiden tot breuk en verlies van je kapitale snoek met alle gevolgen van dien, voor de snoek…..
Inzet: Hoe creëer je actie?
Trainen, trainen, trainen & kijken, kijken, kijken! Dat is wat ik als eerste zou willen roepen. Ga oefenen met de jerkbaits waarmee je wilt vissen. Kies een plek waar je in kunt werpen, waar je de ruimte hebt en de jerkbait in het water kunt volgen. En probeer dan met de beweging van je hengel uit schouder, arm en pols de actie in de jerkbait te krijgen waar ‘ie voor gemaakt is en hoe je het zelf graag ziet. Echt, geloof me: je gaat veel meer vangen als je zeker weet dat je de jerkbait in de juiste actie hebt! En kijk ook eens goed naar zijn “stop” moment. Als je hem stil laat hangen, wat gebeurt er dan? Blijft ie hangen, zinkt ‘ie, maakt die daar een waggeltje bij? Als je dat weet kun je de jerkbait veel beter structuren laten volgen, of even lekker laten hangen tussen twee plantenbedjes in een opening bijvoorbeeld.
Een andere tip is het tellen bij het zinken. Laat de jerkbaits eens de lengte van de hengel zinken en tel hoe lang dat duurt. Stel dat dat 3 seconden is en je hebt een hengel van 210cm. Dan weet je dat de jerkbait 70 cm per seconde zinkt en dan kun je dus eerst met je dieptemeter bepalen hoe diep het is en vervolgens uittellen waar je in de waterlaag wil vissen. Heel handig bij water met veel diepteverschillen!
Maar wat echt het allerbelangrijkste is, is dat je ALTIJD contact houdt met je jerkbait; een strakke lijn dus! Zodat je de aanbeet altijd direct voelt en goed kunt aanvoelen wat de jerkbait op dat moment doet.
Dus: trainen, kijken, tellen, lijnen strak. En altijd een lange tang mee, want als je dit goed doet, duurt het niet lang voor je beet krijgt!
Fabrieks- of handgemaakt: Wat is beter?
De grote fabrikanten hebben allemaal hun assortiment jerkbaits. Salmo, Westin, SPRO, StrikePro, noem maar op, keuze te over. En hiertussen zitten echt pareltjes die zichzelf al jaren bewezen hebben. Je bent dan alleen wel afhankelijk van de specificaties en kleurstelling die de fabrikant voert.
Handgemaakte jerkbaits daarentegen geven je de kans echt iets op maat te krijgen. Qua uitloding, kleurstelling, actie. Net even die twist. En ook de bouwers daarvan hebben een aantal waanzinnig goede varianten gemaakt die al jaren beschikbaar zijn.
Wat mij betreft is het één dus niet per se beter dan het ander. Het komt er toch weer op neer dat je eerst zelf goed moet bepalen waar je wilt vissen, wat je wilt vangen en natuurlijk ook hoe je qua budget zit. Jerkbaits zijn niet goedkoop en je hebt er al snel een aantal nodig om altijd goed terecht te kunnen. Ik kan me dus voorstellen dat wanneer je begint je eerst eens kijkt welke fabrieks jerkbaits je zouden passen. En als je dan de smaak te pakken hebt doorpakt naar de handgemaakte jerkbaits met je eigen accenten. Zo heb ik het althans gedaan en ik moet zeggen dat me dat prima is bevallen.
Momenteel vis ik veel met de jerkbaits van Leon Prins. Maar begin dit jaar heb ik ook nog veel succes geboekt met de Buster Jerks van Strike Pro en de zinkende Westin Swims. Gewoon eerst zelf goed nadenken wat je wilt, je laten informeren en dan de jerkbaits kiezen waar je in gelooft en waarvan je er de actie in kunt brengen die nodig is. Dat is volgens mij veel belangrijker.
Vervolg: Wat komt er in deel 2?
Met de informatie van dit artikel kunnen we gaan vissen. En dat gaan we dus vanaf het volgende artikel doen. We nemen je dan mee naar polders en kanalen en zullen toelichten hoe je daar met jerkbaits aan de slag kunt. Op snoek, maar ook op snoekbaars en vaak niet zonder succes!
Begin dus alvast maar te oefenen met de jerkbaits waar je in gelooft. Dan komen de volgende keer de tips hoe je ze gericht kunt gaan vangen!
John Smit / Leon Prins
Reageer