Voor wie mij nog niet kent: ik ben Dick van Hattem, 60 jaartjes jong, en meer dan een halve eeuw geleden begon ik al met snoeken, aanvankelijk nog met levend aas, maar in de jaren die volgden ook steeds meer met kunstaas. In 2000 startte ik met de website www.metersnoeken.nl, die lange tijd bij veel roofvissers op nummer 1 stond vanwege de goed leesbare artikelen en verslagen over wat ik en mijn medeauteurs meemaakten langs de waterkanten en vanuit de boot. Voor wie mij wil volgen op social media: Instagram Predatorguide_nl. Op deze website zal ik de komende periode maandelijks een bijdrage leveren over hoe ik het hele jaar door mijn visserij aanpak op plassen en rivieren in Nederland.
Januari
De koude uitdaging
Januari is statistisch gezien een moeilijke maand voor de grote snoeken. Het water is koud, waardoor de snoeken traag zijn en niet snel reageren op kunstaas dat te snel beweegt of op meters afstand wordt aangeboden. Dit geldt met name voor de diepere plassen en rivieren. Ondiepe stadswateren en typische polders zijn natuurlijk bij uitstek geschikt om in de winter te bevissen. Er zijn geen planten die het water onbevisbaar maken, en de snoek is vaak op zoek naar een prooi. Ook warmt het water snel op doordat het ondiep is. Het gevolg kan soms zijn dat eind januari de snoeken al paaikriebels krijgen in ondiepe wateren en dan plotseling lastig te vangen zijn.
“Het gevolg kan soms zijn dat eind januari de snoeken al paaikriebels krijgen in ondiepe wateren en dan plotseling lastig te vangen zijn.”
In dergelijke gevallen kan ik maar één advies geven: stop met vissen in dit soort water als je paaiende snoek signaleert. Natuurlijk zijn ze prachtig groot, maar het is niet voor het eerst dat een zwangere snoek haar eitjes laat lopen op het moment dat er mee geposeerd wordt en de druk op de dikke buik te groot wordt.
Snoekbaarzen in januari: Tactieken en tips
Aangezien ik zelf over een prima bootje beschik en graag het grote water of de rivieren op ga, prefereer ik in januari vaker het vissen op snoekbaars dan op snoek. Zoekend tussen de kribben of op plassen die een goed snoekbaarsbestand kennen, is er altijd wel een leuk aantal snoekbaarzen te vangen in januari. In de regel geldt: hoe natter de maand, des te beter het snoekbaarzen. Het hoge water op de rivieren zorgt ervoor dat snoekbaars niet over de gehele rivier verspreid zit maar zich concentreert tussen de kribben. Niet elke krib levert vis op, maar de ervaring leert dat als een krib eenmaal vis oplevert, dat meestal jarenlang zo blijft.
“Niet elke krib levert vis op, maar de ervaring leert dat als een krib eenmaal vis oplevert, dat meestal jarenlang zo blijft.”
Ook het tegenovergestelde is waar: als een krib geen snoekbaars oplevert, is dat vaak een volgende keer ook niet zo. Daarom is het handig om gebruik te maken van moderne apparatuur. Noteer in je GPS welke kribben vis opleveren en beperk je na verloop van tijd tot kribben die keer op keer productief zijn gebleken. Op die manier is het vangen van goede aantallen snoekbaarzen relatief eenvoudig.
Voor degenen die toch graag grote snoeken vangen, is er natuurlijk altijd nog de methode van wat ik “eendebekkarperen” noem. Zoek een diepe plas op waarvan bekend is dat er grote snoeken zijn. Voer regelmatig met stukjes of halve aasvissen en ga er in het weekend zitten vissen. Gebruik 2 of 3 hengels, geplaatst op een rodpod of wat verder uit elkaar, en wacht geduldig af. Verwacht geen continue actie met tientallen aanbeten per dag, maar wees wel voorbereid op flinke exemplaren. Als uitrusting raad ik een karperhengel van 2,5 tot 3 lbs aan, met een lengte van 360 of zelfs 390 cm. Met zulke hengels kun je een dode aasvis goed werpen en ook effectief de haak zetten. Persoonlijk gebruik ik altijd slechts één dreg aan mijn onderlijn, aangezien een grote snoek die een dode aasvis van de bodem opslokt, in principe altijd de dreg in zijn bek heeft zitten. Een snelle en krachtige aanslag is dan cruciaal. Maximaal 10 seconden na het detecteren van de aanbeet is het zaak om de lijn strak te draaien, contact te maken en krachtig aan te slaan. De dril is vanwege het koude water vaak minder spectaculair dan in de warmere maanden, maar de vissen zijn doorgaans veel dikker (vanwege wintervet en kuit) en prachtig van kleur. Bovendien zijn ze in deze periode veel minder kwetsbaar dan in de warmere maanden. Een snoek kan in de winter zonder problemen een paar minuten buiten het water verblijven, terwijl dit in de zomermaanden vaak dodelijk kan zijn. Ik heb me in het verleden sterk gemaakt voor een verbod op het vissen op snoek tijdens periodes dat de watertemperaturen het eigenlijk niet toelaten om verantwoord op snoek te vissen. Helaas lijken de commerciële belangen in de hengelsport vaak groter dan het welzijn van de vissen zelf. Grote wedstrijden, die een enorme druk op de visbestanden leggen, vinden vaak juist in de zomermaanden plaats. Het is verontrustend hoe vaak er na zo’n evenement dode snoeken worden gevonden in de week die volgt.
Februari
Het einde van de winter nadert
Hoewel statistisch gezien de meeste Elfstedentochten ooit in februari werden gereden, lijkt deze maand vaak al het einde van de winter aan te kondigen. De dagen worden langer, de zon wordt krachtiger, en het water warmt langzaam op. De snoeken beginnen op het grote water al richting de paaigronden te trekken. Op kleiner water kan het paaispel soms verrassend snel op gang komen, met slechts één à twee dagen van 10 tot 13 graden en zonneschijn genoeg om de vereiste watertemperatuur van 9 à 10 graden te bereiken en het paaispel te laten starten.
“Op kleiner water kan het paaispel soms verrassend snel op gang komen!”
Opmerkelijk is dat op het grote water niet alle snoeken tegelijk paaien. Als dat wel zo was, zouden de paaiplekken overvol zijn. Dus zelfs in februari is het nog prima mogelijk om snoeken te vangen door te trollen of te werpen boven dieper water. Hoewel februari statistisch gezien ook geen topmaand is voor het vangen van grote snoek, moet ik eerlijk bekennen dat mijn persoonlijk record van een snoek van 130 cm en 21 kilo op 8 februari gevangen is. Deze imposante dame lag in de buurt van de paaigronden op een diepte van ongeveer vier meter, wachtend op het begin van het paaispel een paar weken later.
“130 cm en 21 kilo op 8 februari gevangen is. Deze imposante dame lag in de buurt van de paaigronden op een diepte van ongeveer vier meter, wachtend op het begin van het paaispel een paar weken later.”
Helaas voor haar, maar gelukkig voor mij, toonde ze interesse in het getrolde ‘screaming devil’-kunstaas van Spro, wat eigenlijk bedoeld was voor snoekbaars. Ik was al maanden niet op deze plas geweest en deed een verkennend rondje met een screaming devil om te onderzoeken of de snoekbaars ondiep zou liggen. Dat dit de eerste vis was die ik die dag haakte, was behoorlijk onverwacht. Maar daarom zeg ik ook altijd: “Als je thuis blijft, vang je zeker niets.” Door te gaan en te zoeken, te experimenteren en door schade en schande wijs te worden, leer je het meest.
Maar daarom zeg ik ook altijd: “Als je thuis blijft, vang je zeker niets!”
In deze tijd van het jaar beginnen de polders er vaak slecht bij te liggen. De vis is aan het paaien en laat ons kunstaas met rust. De snoeken die je vangt, hebben wonden van het paaien en zijn vaak mager. Daarom ligt mijn focus meer op de snoekbaars. De mannetjes krijgen een mooie zwarte kleur, en de vrouwtjes blijven strak wit bij de buik. Op rivieren en kanalen begin je de snoekbaars ook ondiepe plekken te zien opzoeken, vooral als de rivieren goed stromen. Ook liefhebbers van grote baarzen komen in deze maand goed aan hun trekken. Met werpend vissen op rivierplassen, of het nu met een C-rig, normale shadjes, of zelfs wormen is, kun je prima grote baars vangen. Hoewel het niet helemaal mijn ding is omdat ik traditioneel verticalen leuker vind, vangen we ook op die manier elk jaar weer een aantal baarzen van 50 cm of groter. Het lijkt erop dat er steeds meer grote baarzen in Nederland zwemmen, waarschijnlijk speelt het algemene catch-and-release beleid hierin een grote rol.
Maart
Het kan nog even
In maart begint eigenlijk alles beter te worden. Daarom is maart de maand waarin ik diverse visserijen beoefen, meer dan alleen maar een dagje in het weekend. Mede vanwege mijn gidsactiviteiten ben ik vaak doordeweeks ook op het water, al dan niet met gasten.
Ondiep
Het snoekbaarzen gaat uitstekend. Het is verbazingwekkend hoe ondiep de snoekbaarzen te vangen zijn met diverse methodes. Meestal vis ik niet dieper dan één tot vier meter. De aanbeten van de snoekbaarzen zijn in deze tijd van het jaar harder dan in welke andere maand dan ook. De agressie die door het hele paaispel, de stijgende watertemperatuur en de natuurlijke drang wordt veroorzaakt, is soms ongekend. Ik kan me dagen herinneren in de coronatijd waarop we ruim 50 snoekbaarzen op één dag vingen, allemaal op de hoofdhaak. Stingers waren in die tijd vaak overbodig. Zelfs met shads van 18 of 20 cm mis je bijna niets als je ze weet te vinden. Persoonlijk vind ik dit in maart het mooiste om te doen.
“Het is verbazingwekkend hoe ondiep de snoekbaarzen te vangen zijn met diverse methodes.”
Dikke snoek
Op het grote water beginnen de snoeken echter ook aan hun jaarlijkse paairitueel. Op plekken zoals het IJsselmeer, de Randmeren en andere grote wateren is het vangen van een enorme snoek aan een jerkbait de droom van menig snoekvisser. Hoewel het eigenlijk onverantwoord is, staat de Nederlandse wetgeving vissen in maart met kunstaas toe. Mocht je toevallig een snoek vangen, dan moet deze direct worden teruggezet. De regelgeving stamt nog uit de tijd dat er echte winters waren in Nederland, met Elfstedentochten, bevroren rivieren en ijs op de wateren tot in maart.
“De regelgeving stamt nog uit de tijd dat er echte winters waren in Nederland, met Elfstedentochten, bevroren rivieren en ijs op de wateren tot in maart.”
Toen paaiden de snoeken echt nog in april, maar dat is verleden tijd. Als ik het voor het zeggen had, zou het seizoen begin februari sluiten voor roofvis en half april weer openen. De huidige wetgeving staat toe dat we hoogzwangere vissen mogen vangen, zelfs meenemen, en op het moment dat ze niet meer zwanger zijn en zelfs al hersteld van de paai, moeten we stoppen met vissen. In de zomer zie je hetzelfde gebeuren: water dat vaak in juli tot ver over de 20 graden gaat, is bijna een garantie voor grote snoeken om te overlijden na gevangen te zijn. Toch is er geen enkele wet of regel die het vissen in veel te warm water verbiedt. Iedereen roept braaf dat hij dat niet doet, maar bij de trailerhellingen staan ook bij extreem warm weer veel geparkeerde auto’s met trailers. De wetgeving staat het vissen in maart toe, dus geniet ervan zolang het nog kan. Maak keuzes… zowel het snoeken, het snoekbaarzen als het baarsvissen is in maart echt goed.
Dick van Hattem
Reageer